Dzieci i młodzież uwielbiają wirtualne media społecznościowe. Nawiązują tam nowe kontakty, pielęgnują przyjaźnie i organizują spotkania. Mogą w nich małym nakładem pracy zamieszczać własne zdjęcia, filmiki wideo i teksty, by udostępniać je znajomym i całemu światu.
Platformy komunikacji w magiczny sposób przyciągają zwłaszcza młodych ludzi. Oferują im narzędzia, które za pomocą kilku kliknięć umożliwiają prezentację swojej osobowości lub wykreowania się na nowo. Ważną rolę odgrywa przy tym interakcja z innymi użytkownikami.
Dorastający ludzie aktywnie poszukują odpowiedzi na pytanie, kim są i kim chcą się stać. Szybko budują kręgi znajomych, w których wymieniają się zabawnymi zdjęciami, filmikami wideo i nowościami. Na przykład na YouTube znajduje się wiele kanałów, przedstawiających szereg mniejszych i większych wypadków, które z kolei można udostępniać w swojej grupie na Whatsappie.
W takich grupach młodzi ludzie wymieniają się – rzecz przez wielu dorosłych nie do pojęcia – uwagami o wszystkim i niczym. W tym kontekście zauważalny jest język skrótów: na przykład „ct” lub „ctam” na „co tam?”. Funkcje mediów społecznościowych bezpośrednio odpowiadają na dzisiejsze potrzeby dzieci.
Ulubione media społecznościowe
Media społecznościowe nieustannie się zmieniają. Jeszcze dziś nieznana platforma może stać się w przyszłym roku absolutnym przebojem. Istniejące platformy tracą wtedy powoli na swojej atrakcyjności lub zmieniają zasięg funkcji. Aktualnie najbardziej popularnymi platformami wśród dzieci i młodzieży są:
Ask.fm to medium społecznościowe, na którym użytkownicy nawzajem zadają sobie pytania i na nie odpowiadają. By pytać i odpowiadać trzeba mieć konto, sam pytający może jednak pozostać anonimowy. Zarejestrowany użytkownik ma możliwość określenia w ustawieniach, czy wolno mu zadawać anonimowe pytania. Platforma powstała w 2010 roku na Łotwie, jednak aktualnie ma siedzibę w Dublinie.
Z ponad 1,5 miliarda użytkowników Facebook jest największą na świecie platformą społecznościową. Amerykański operator umożliwia tworzenie profili osób prywatnych, przedsiębiorstw i grup interesów, które wiążą się ze sobą poprzez tworzenie kręgów znajomych. Firma obsługuje ponadto własny komunikator – Facebook Messenger.
Instagram to bezpłatna aplikacja do tworzenia zdjęć i filmów wideo. Użytkownicy platformy dzielą się nimi i udostępniają je dalej. Usługa wystartowała jako połączenie bloga z platformą audiowizualną. Dziś posiada swój komunikator – InstaMessage, dzięki któremu użytkownicy mogą czatować za pomocą smartfonów lub tabletów. Od 2012 roku Instagram należy do koncernu Facebooka.
Snapchat to komunikator z USA, poprzez który wysyła się zdjęcia i wideo. Wiadomość udostępniana jest użytkownikowi tylko przez wcześniej zdefiniowany okres czasu, by potem sama się „zniszczyć”. Tę autolikwidację można jednak obejść, tak że wysłane zdjęcia i wideo zostają zachowane do dalszej dyspozycji. Dla dzieci poniżej 13 roku życia Snapchat oferuje aplikację SnapKidz, która pozwala na robienie i obróbkę zdjęć, ale nie postowanie.
WhatsApp jest bardzo popularnym komunikatorem dla smartfonów. Aplikacja pozwala na wysyłanie wiadomości tekstowych, zdjęciowych, nagrań dźwiękowych i wideo. Użytkownicy mogą łączyć się w grupy i prowadzić wspólną dyskusję. Pierwotnie WhatsApp miał być narzędziem, służącym wyłącznie do wysyłania wiadomości. Obecnie działa już jednak jak medium społecznościowe – użytkownicy tworzą społeczności, w obrębie których się komunikują. WhatsApp należy do amerykańskiego koncernu Facebook.
YouNow to pochodząca z USA platforma online, na której użytkownicy prezentują się na żywo przed oglądającymi i z nimi czatują. Z reguły oglądający zadają użytkownikom pytania. W tych sesjach członkowie często zdradzają dość intymne szczegóły ze swojego prywatnego życia.
YoutTube to ulubiony portal wideo, który umożliwia zarejestrowanym użytkownikom ładowanie i udostępnianie klipów wideo. Członkowie mają możliwość komentowania wideo i wysyłania wiadomości autorom tak zwanych kanałów. YouTube coraz częściej zastępuje dzieciom i młodzieży telewizor. Gwiazdy platformy osiągają u młodych ludzi ogromną popularność.
Wszystkie te media łączy jedna cecha: w swoich regulaminach informują o wymaganym minimalnym wieku użytkownika. Na większości platform średnia wieku wynosi 13 lat. Jest to granica, która odnosi się do obowiązujących przepisów w USA, kraju, z którego pochodzi większość platform tego rodzaju. Amerykańskie prawo chroniące prywatność dzieci w sieci Children's Online Privacy Protection Act (COPPA) zabrania mianowicie zapisywania osobistych danych dzieci poniżej 13 roku życia.
Dane dotyczące minimalnego wieku dziecka nie zawsze są jednoznaczne i pozostawiają przestrzeń do interpretacji. Na przykład minimalny wiek do utworzenia konta w Google wynosi 13 lat. Dzięki takiemu kontu użytkownik otrzymuje automatyczny dostęp do YouTube. Ta platforma wideo w swoim regulaminie definiuje, że użytkownik musi osiągnąć „konieczny wiek do zawarcia obowiązującej umowy”. Ta granica wynosi w Niemczech 18 lat, a tym samym pięć lat więcej niż wiek minimalny.
Jednak mimo tego lub właśnie dlatego, że ograniczenia wiekowe są po części nieokreślone albo sprzeczne, ważna jest konfrontacja z problemem. Dlaczego zapisywanie prywatnych danych dzieci poniżej 13. roku życia jest w USA zabronione? Dlaczego dopiero od 13. roku życia można korzystać z Whatsappa? Co oznacza określenie „wiek minimalny” w porównaniu z innymi ograniczeniami wiekowymi, na przykład w przypadku jazdy samochodem, konsumpcji alkoholu lub prawa wyborczego? Refleksja nad tego typu kwestiami może być ciekawym początkiem wymiany między młodymi i dorosłymi użytkownikami.
Czytaj dalej w bazie tematów "Media społeczenościowe"
Redakcja Teachtoday rozmawiała z językoznawcą prof. dr. Gerdem Mannhauptem o roli języka w mediach społecznościowych. Wywiad: „Język skrótów jest zaletą”